Bliskim i znajomym, z którymi nie możemy spotkać się w wigilijny wieczór, składamy wcześniej bożonarodzeniowe życzenia, łącząc się z nimi przez telefon, kontaktując się za pośrednictwem poczty elektronicznej lub wysyłając kartki świąteczne. Wysyłanie świątecznych kartek na pierwszych drukowanych bożonarodzeniowe pocztówkach zapoczątkowano w Anglii, Sama idea ich wysyłania przed Świętami zrodziła się… z chęci ułatwienia sobie życia.

Pierwsza kartka świąteczna

Dyrektor Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie sir Henry Cole (1808-1882) miał wielu znajomych, toteż ręczne pisanie listów z życzeniami zajmowało mu mnóstwo czasu. Przed Bożym Narodzeniem roku 1843 wpadł więc na genialny pomysł i zamówił u znajomego malarza Johna Calcotta Horsleya (1817–1903) rysunek z wypisanymi życzeniami, który następnie kazał powielić w drukarni i wysłać znajomym. By zapewnić sobie zapas na następne lata, sir Cole zamówił u drukarza tysiąc kartek…

Początkowo karty świąteczne były wysyłane jak listy – w kopertach – i nie cieszyły się zbytnią popularnością. Przełom nastąpił dopiero po zaprojektowaniu (1865) przez generalnego pocztmistrza Prus Heinricha von Stephena pocztówki bez koperty (tzw. Postblatt – pocztowy listek), a następnie – ponad trzy lata później – opublikowaniu (26 I 1869 r.) przez Emanuela Herrmanna, profesora ekonomii w Akademii Wojskowej w Wiener-Neustadt, memoriału „O nowym sposobie korespondowania pocztą”, który udowodnił, że ta forma korespondencji oszczędza czas i papier. W kilka miesięcy później (1 X 1869 r.) dyrektor Poczty Cesarstwa Austro-Węgierskiego M. de Marly wypuścił pierwsze karty pocztowe. W 1870 r. w ślad za nim zrobiły to: Szwajcaria, Luksemburg i Wielka Brytania, w 1871 – Belgia, Holandia, Dania, Finlandia, Kanada; w 1872 – Francja , Rosja, Szwecja, Norwegia, Cejlon, Chile; w 1873 – Hiszpania, Serbia, Rumunia; w 1874 – Włochy; w 1877 –Turcja, a w 1878 – Stany Zjednoczone.

Nazwa „pocztówka” kto to wymyślił?

Od 1 lipca 1875 roku karty pocztowe, początkowo wykorzystywane jedynie w korespondencji o zasięgu lokalnym, dopuszczono do obiegu międzynarodowego. Spowodowało to szybki rozwój korespondencji pocztówkowej. Jak donosi „Kurier Warszawski” z roku 1881 w samym tylko 1879 r. rozesłano w Europie 350 milionów kart pocztowych, z czego znaczną część stawiły pocztówki świąteczne. Największą popularność zdobyły jednak karty pocztowe w USA. Pierwszą amerykańską kartkę bożonarodzeniową zaprojektował (1875) Louis Prang (1824–1909), litograf pochodzenia niemieckiego, urodzony we… Wrocławiu. Artysta nie tylko ją wydrukował, ale także przeprowadził pomysłową i skuteczną kampanię reklamową. W Polsce świąteczne kartki pocztowe zaczęły upowszechniać się dopiero pod koniec XIX w. Warto tu przypomnieć, że nazwę „pocztówka” zawdzięczamy Henrykowi Sienkiewiczowi, który w 1900 roku wziął udział w ogłoszonym w Warszawie konkursie na nazwę karty pocztowej w języku polskim. Spośród pięciu finałowych propozycji („liścik”, „listówka”, „otwartka”, „pisanka” i „pocztówka”) jury wybrało „pocztówkę” – nazwę zaproponowaną przez autora Quo vadis.

Dziś na całym świecie wysyłanie świątecznych kartek to nadal bardzo popularny zwyczaj. Każdego roku ukazują się miliardy bożonarodzeniowych kart pocztowych, dzięki którym ludzie żyjący pod różnymi szerokościami geograficznymi przed zbliżającymi się Świętami mogą dać wyraz swoim uczuciom wobec bliskich i znajomych. (jp)

Copyright © 2015
Autor tekstu: Jan Praszczałek
Fotografia: autor Fluffymuppet, flickr.com

Już dzisiaj mogą Państwo obejrzeć kartki świąteczne bożonarodzeniowe w naszym sklepie.